1 Mart 2008’de 13.su yapılan Veliköy Karüstü Karakucak Güreşleri Nefesleri Kesti

Şavşat İlçesi'ne bağlı Veliköy muhtarlığı ile Veliköy Kültür ve Dayanışma Derneği tarafından geleneksel olarak düzenlenen güreşlere 11'i Gürcistan'dan olmak üzere Artvin, Amasya, Ankara, Erzurum, Samsun illerinden toplam 115 güreşçi katıldı. Güreşçiler, hem soğuk hava hem de rakipleri ile birincilik için kıyasıya mücadele ettiler. Köy meydanında yapılan güreşleri Artvin Vali Yardımcısı Mustafa Altınpınar, Şavşat Kaymakamı Serdar Kaya, Şavşat Belediye Başkanı Naci Köroğlu, Artvin Gençlik ve Spor İl Müdürü Uğur Beyazkaya ve yaklaşık 3 bin kişi izledi. Veliköy Muhtarı Rasim Tekin, ata sporunun yaşatılması için bu güreşlerin yapıldığını belirterek, "Kar Güreşleri eskiden beri bu yörenin bir geleneğidir, bizler de bu geleneği yaşatmak için elimizden gelen gayreti sarf ediyoruz. Güreşler sayesinde hem köyümüz hem de serhat ilimiz Artvin'in tanıtımına katkı sağlıyoruz" dedi.
Güreşlerde dereceye giren sporculara toplam 7 bin 500 YTL para ödülü dağıtılırken, başpehlivana ise bin YTL ve madalya verildi. Toplam 12 boyda gerçekleşen güreşlerde, başpehlivanlığı rakibi Muhsin Kaya'yı yenen Ankara Büyükşehir Belediye spor adına güreşen Ümit Balta kazandı.

VELİKÖY’DE SPOR VE KARÜSTÜ KARAKUCAK GÜREŞLERİNİN TARİHÇESİ

Veliköy güreşçileri:
Davut Çiçek, Taştan Fidan, İdris Yiğit, Fariz Torun, Zabit Fidan, Yakup Ocak, Musa Dursun, Zikri Torun, Mustafa Dursun, Dilaver Torun, Nafiz Avcı, Mikail Torun, Şahismail Yılmaz, Zikri Tekin, Zeki Yüksek, İmdat Sancar, Kemal Kirman, Vahip Ocak, Vahdettin Sancar, Mensar Yüksek, Temel Yaşar ve Ejder Dursun.Gürsel Turan
Yüzyıllardır Veliköy'de yapılan karüstü güreşleri için çocuk yaşlarda güreş merakı ve eğitimi başlar. Düğünlerde, bayramlarda ve özel günlerde küçük-büyük demeden herkes bu sporu severek yapar ve ilgi duyar.

Ulusal sporumuz olan güreş Veliköy'de eskiden Artvin'in kurtuluşu olan 7 Mart'ta, günümüzde ise genellikle Şavşat'ın kurtuluşu olan 27 Şubat yada kar durumuna göre mart ayının ilk haftasında yapılmaktadır. Karakucak biçiminde yapılan güreşler davul-zurna eşliğinde olur. Çevre köylerle diğer il ve ilçelerdeki güreşçi ve güreş sevenler buraya gelip güreşe katılmaktadırlar. Güreşlerin kış mevsimine rastlaması ve kar üstünde sergilenmesi ayrı bir cazibe ve güzellik oluşturur.

Karüstü güreşinin dışında ;düğünlerde, bayramlarda ve özel günlerde küçük-büyük demeden herkes bu sporu severek yapar ve ilgi duyar.


Güreşin en eski uygarlıkların yaşamında önemli bir yeri vardır. Sümerler döneminde güreş bayramları düzenlenirdi. Eski Yunan’da bile güreş Jimnastik eğitiminin içinde yer almıştır. Dede Korkut hikayelerinde de güreş tutan yiğitlerden söz edildiği görülmektedir.

Ayrıca Selçuklular döneminde güreş okulu olarak nitelenen ‘Güreşçiler Tekkesi kurulmuştur. Osmanlı padişahlarından birçoğunun da güreşe çok önem verdikleri tarihsel belgelerde görülmektedir. Örneğin; Abdulaziz, şehzadeliği döneminde fiziki olarak birçok güreş müsabakasına iştirak etmiştir.

Biraz da yakın tarihimize göz atacak olursak, Türkiye ulusal güreş takımı dünya güreş şampiyonasına ilk kez 1950 yılında katıldı. Türk güreşi altın çağını 1946 – 1971 yılları arasında yaşadı. 1951 – 1971 döneminde yapılan serbest güreşlerin dünya şampiyonasında Türk güreşçileri 23 birincilik alırken, 1971–83 arasında sadece 3 altın madalya kazanılmasıyla Türk güreşlerinde ne kadar gerileme başladığı görülmektedir. Ne yazık ki bu başarısızlıklar günümüze kadar devam etmektedir.

Gerek geçmişimizi ve gerekse bölge kültürünün korunması yolunda güreşte isimleri efsaneleşerek tarihe geçen ünlü güreşçilerimizi de senede bir kez olsun hem Türkiye’nin muhtelif festivallerinde ve hem de her yıl Şavşat’a bağlı Veliköy’de her yıl Şubat ayında geleneksel olarak yapılan “Kar üstü Karakucak” güreşlerinde anımsayıp analım.

Artvin’in Oruçlu köyünden İsmail pehlivan ile Hayrettin Çoruh gibi niceleri....

Ardanuç’lu Güro oğlu Yusuf pehlivan, Nizamettin Pehlivan, Dursun Ali Pehlivan, Cemil Uzun, Karagöz Pehlivan ve Şakir Pehlivan gibi niceleri...

Arhavi’li Erol (Erdal) Pişmişoğlu, Burhan ve Orhan Pandal gibi niceleri....

Murgul’lu Necdet Baylan gibi niceleri...

Şavşatlı Mahmut Pehlivan, Mehmet Işık, İbrahim Kumaş, Polat Aydın, Niyazi Genç, Faik Pehlivan, Kadem Pehlivan, Süleyman Pehlivan, Feyzullah Pehlivan, Dursun Bulut ve Halit Pehlivan gibi niceleri...

Yusufelli Susam Pehlivan, Nuri Pehlivan, Taştan Koçak, Ersisli Hüseyin ve Faik Pehlivan, Ahmet Taş, Memiş Pehlivan, Şehzade Aslan ve İsmail Zurnacı gibi nice güreşçilerimizi unutmayalım.

Şavşat’a bağlı Veliköy bucağı dışında dünyanın hiçbir yerinde yapılmayan “Kar üstü Karakucak”güreşlerinin ulusal sporumuza kazandırılarak uluslararası müsabakalarda yer alabilmesi için yetkililerden ve ilgi duyan herkesten destek beklenmektedir.

Not: Şavşat-Veliköy arası 17 km.lik asfalt yoldur. Güreşlerde, dışarıdan gelen misafirlerin yiyecek ve barınma ihtiyaçları güreş komitesi tarafından karşılanmaktadır.

Fevzi Torun
Araştırmacı-Yazar